14-15 marca 2023 r. w Krakowie odbyło się III posiedzenie komitetu monitorującego Program Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 (KM FERS) prowadzone przez Małgorzatę Jarosińską-Jedynak, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej i Przewodniczącą Komitetu. W posiedzeniu uczestniczyła liczna reprezentacja organizacji pozarządowych, w tym Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych (OFOP).
Dwa dni obrad komitetu były pełne ożywionych dyskusji. Projekty Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Ministerstwa Edukacji i Nauki nie pozostawały bez reakcji ze strony organizacji pozarządowych w komitecie monitorującym. Do wielu naborów zgłaszane były uwagi doprecyzowujące kwestie dostępności.
Środowisko niezależnych organizacji pozarządowych sporo uwagi poświęciło projektowi, którego założeniem było zapewnienie jednolitego i efektywnego systemu weryfikacji usług wsparcia realizowanych przez OWES. W praktyce okazało się jednak, że będzie to aż 20 mln zł na zatrudnienie 16 osób w urzędach wojewódzkich w związku ze zmianami ustawowymi, czyli projekt zakładający w dużym uproszczeniu przeszkolenie, zatrudnienie i wsparcie ROPS-ów w procesie akredytacji OWES. Czy efektem będzie uspójnienie systemu wsparcia ekonomii społecznej w Polsce? Czas pokaże. Obie federacje, tj. WRZOS i OFOP, zgłosiły uwagę, że organizacje i podmioty ekonomii społecznej, z chęcią widziałyby podobne wskaźniki w swoich projektach oraz pieniądze na zatrudnienie personelu w wyniku zmian ustawowych, bo w końcu wprost ich te zmiany dotyczą.
Już niedługo Bank Gospodarstwa Krajowego wyłoni podmioty, które będą udzielać pożyczek na podnoszenie kompetencji. Pożyczki te będą mogły być umorzone nawet do 35%. Przyjęto kryteria naboru na wzmocnienie udziału partnerów społecznych (tj. związków zawodowych i organizacji pracodawców) w procesach stanowienia oraz monitorowania prawa i polityk publicznych w zakresie zatrudnienia i umiejętności w ramach EFS+ (alokacja: 54 mln. zł).
Przyjęto także kryteria naboru dla podmiotów tzw. akceleratorów i inkubatorów tzw. mikro-innowacji o szac. kwocie ok. 120.000 (łączny budżet: 80 mln. zł). Będą mogły to być tylko podmioty, które już mają w tym działaniu doświadczenia. Poprawka zgłoszona przez Jana Grabowskiego z OFOP, aby dopuścić nowe podmioty do tego naboru doprowadziła do wyjątkowego remisowego głosowania na forum Komitetu. W takiej sytuacji Przewodnicząca KM przeprowadziła ponowne głosowanie, zgodnie z Regulaminem KM, w którym przyjęto taki zapis (na wniosek OFOPu). W kolejnym głosowaniu poprawka odpadła.
W wyniku głosowania komitet monitorujący zatwierdził łącznie 13 naborów, w tym 4 w trybie konkursowym, a pozostałe 9 to projekty, które będą realizowane w trybie niekonkurencyjnym. Łączna kwota do zakontraktowania w najbliższym czasie to ok. 1 mld zł z funduszy unijnych.
Uchwały podjęte podczas tego posiedzenia KM FERS oraz protokół będą zamieszczone na stronie komitetu (zakładka Dokumenty – III posiedzenie):
https://www.rozwojspoleczny.gov.pl/strony/dowiedz-sie-wiecej-o-programie/instytucje-w-programie/komitet-monitorujacy/#Dokumenty
W ramach Programu FERS planowanych jest ponad 260 naborów, z których spora część będzie przygotowana jeszcze w 2023 roku, z czego sporo w trybie niekonkurecyjnym, czyli bez konkursów. Do końca 2023 r. planowane są jeszcze min. 4 dwudniowe posiedzenia, oprócz tego liczne spotkania grup roboczych, warsztatów mających na celu przeanalizowanie tzw. “fiszek” projektowych, czyli w praktyce propozycje kryteriów i metodyki wyłaniania projektów w zależności od danego typu projektu.
W pracach Komitetu Monitorującego Program FERS uczestniczy ponad 110 osób, w tym 24 przedstawicieli/-ek organizacji pozarządowych w charakterze członka/członkini lub zastępcy/zastępczyni.